Kruszywo do budowy autostrad – jakie standardy powinno spełniać?

Kruszywa są jednym z podstawowych materiałów stosowanych w gospodarce, szczególnie w budownictwie, drogownictwie czy kolejnictwie. Stanowią one główny składnik konstrukcji dróg i autostrad. Budownictwo drogowe jest jednym z podstawowych odbiorców kruszyw mineralnych. W zależności od rodzaju nawierzchni i kategorii drogi stanowią one około 90 procent zużywanych surowców i materiałów.

Czym jest kruszywo i jakie powinno spełniać standardy?

Kruszywo to materiał sypki pochodzenia organicznego lub mineralnego. Z uwagi na sposób pozyskiwania, dzielimy kruszywo na naturalne oraz sztuczne. Powszechnie stosowane jest do budowy autostrad, dla których ze względu na dużą liczbę węzłów, wiaduktów, miejsc postojowych oraz nasypów, zużywane są duże ilości kruszyw. Podczas budowy autostrad stosuje się kruszywa drogowe spełniające wszystkie wymagania i normy budowlane. Im wyżej usytuowana jest warstwa konstrukcyjna drogi, tym większe standardy powinno spełniać kruszywo.

W budownictwie drogowym obowiązują szczegółowe wymagania dotyczące kruszyw mineralnych. Są one określone m.in. w normach europejskich PN-EN. Wysoki standard wszystkich warstw konstrukcyjnych dróg pozwala na uzyskanie trwałych nawierzchni, cechujących się idealną równością, nośnością czy odpornością na działanie czynników zewnętrznych. Od autostrad wymaga się również mniejszego hałasu, jaki tworzą opony podczas styku z nawierzchnią – co w dużym stopniu dotyczy jakości i rodzaju stosowanych kruszyw. Do wykonania górnych warstw nawierzchni często używane są kruszywa produkowane ze skał magmowych, tj. bazalt, granit czy melafir, które cechują się dużą wytrzymałością. Natomiast do dolnych warstw stosuje się kruszywa ze skał osadowych, np. dolomit, piaskowiec, wapień i kwarcyt.

Od czego zależy jakość kruszywa?

Jakość kruszywa zależy od rodzaju i właściwości skał, z których jest produkowane. Dobre kruszywo powinno posiadać takie cechy jak porowatość, nasiąkliwość, mrozoodporność, odporność na rozdrobnienie i ścieralność. Jakość kruszywa zależy także od procesu przeróbczego, transportu i składowania. Zużycie kruszyw na drogi zależy od ich klasy i kategorii (autostrady, drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe czy gminne), parametrów technicznych i kategorii ruchu. Większość kruszyw wykorzystywanych do budowy dróg zalega na południu Polski, np. na hałdzie Bobrek w Bytomiu, hałdzie Pleszów w Krakowie czy w Radzionkowie. Ich eksploatacją zajmuje się firma Ekoprod, która jest obecnie jednym z największych producentów kruszyw w Polsce.

Jednak, jak możemy się dowiedzieć, czy kruszywo jest dobrej jakości? Otóż powinniśmy w pierwszej kolejności dokonać analizy parametrów, jakie zadeklarował dostawca. Następnie, pobrane próbki powinniśmy poddać kontroli pod względem parametrów oraz przydatności do zastosowania w nawierzchni dróg. Na tej podstawie kruszywo dopuszczane jest do projektu.